Voodoo-lelie (Sauromatum Venosum)

Ik kwam een paar dagen geleden ineens in onze ‘ bostuin’ een voor mij onbekende plant tegen. Ik vond hem meteen eng! Iets wat ik normaal niet gauw bij planten heb. De zwart gevlekte stengel en het rood gevlekte uitlopende blad uit te grond waarschuwden mij dat hij giftig is. Ook dacht ik vanwege de groeiwijze aan een bol of knol. Hanny, een van de ‘kruidenvrouwen’ waar ik vaker mee op reis ga, gaf me na een dag uitsluitsel: het is de Voodoo-lelie. Niet zo vreemd dus dat ik deze plant eng vond.

De Voodoo-lelie is een vrij exotische plant, die oorspronkelijk uit de tropische delen van Afrika komt (van Sudan tot Malawi en Zambia). Ze komt ook voor op het Arabisch schiereiland en in India. In 1815 werd de Voodoo-lelie als zeldzaamheid naar Europa gebracht. Hij is redelijk winterhard, tot -10 oC). De plant is geen echte lelie maar schijnt verre familie te zijn van onze Aronskelk (ook giftig). Ik weet niet hoe deze plant in onze tuin komt, misschien hebben de vogels of muizen zaadjes uitgepoept, heeft de vorige eigenaar hem geplant, of komt hij vanaf de Kasteeltuinen. Ik kan me herinneren dat ik in het vroege voorjaar de rode zaadbessen in een muizenvoorraad heb gezien bij het omspitten van de tuin. Ik vroeg me toen al af wat het was, omdat die zaadbessen na een winter nog steeds rood waren.

Inderdaad blijken alle delen van de plant giftig, maar goed hij staat niet in de moestuin maar in onze schaduwrijke bostuin. Het is dus een schaduwplant. Voodoo: ‘De donkere kant’. Alhoewel hij zijn naam eraan ontleent dat de droge bol zonder water of voeding kan gaan bloeien. En hoe! De bloem heeft een vrij bizarre vorm en stinkt! Tijdens de bloei wordt het onder in de kolf heel warm, soms nog warmer dan de omgevingstemperatuur, je kunt het voelen. Door de warmte ontstaat een vieze geur die vliegen aantrekt om de bloemen te bestuiven. De geur wordt getypeerd als “rottend vlees, natte hond, mest”. Na een korte bloei van 1 of 2 dagen komen vervolgens de groene bladeren tevoorschijn. De bloei heb ik gemist, wel heb ik volgens mij de schutbladeren gevonden. Het groene blad is ook interessant. De bladstengels zijn net als het schutblad donker gespikkeld en het blad heeft een aparte vorm. Na de bloei ontstaat in het hart een bol gevuld met zaadbessen welke kunnen worden uitgezaaid en vrij snel ontkiemen.

Alles aan deze plant laat zien dat hij giftig is, en dat is hij dus ook. Maar hij is zeker interessant, vanwege de bijzondere groeiwijze, vormen, kleuren en geur, zijn herkomst en de naam. Hij mag dus blijven staan en zal met gepast respect worden behandeld.